Jaren geleden werkte ik met iemand samen, waarmee ik liever niet in een project zat. Het project was op stoom, doel was gedefinieerd, plan van aanpak stond, dus nu was het actie. Bij elk overleg was er die ene collega die het doel ter discussie ging stellen, vond het plan van aanpak te snel beschreven en niet doordacht genoeg, of stelde andere zaken ter discussie. Om gek van te worden! Althans, dat vond ik. Hij zat echt in mijn allergie, mijn irritatie.
Nu, jaren later, heb ik een collega die dit ook doet. Die zaken ter discussie stelt, als ik weer eens te snel wil. Die 5 routes uitdenkt, zodat we een gedegen besluit kunnen nemen. Die de details al heeft verkend, voordat ik daar überhaupt aan denk. Kortom, een collega die goud waard is. Goud, omdat ik nu de juiste keuzes kan maken, doordacht, gedragen, en resultaatgericht. En ik? Ik heb inmiddels een fascinatie ontwikkeld voor dit type collega’s. Vooral omdat ze mij zo goed aanvullen.
PROJECTIE
Als ik terugkijk is dit natuurlijk een interessant fenomeen. Van irritatie naar fascinatie. Eerst irriteerde het gedrag me en nu fascineert het gedrag me. Eerst zat ik vooral in de weerstand. Vanuit mijn resultaatgerichtheid en ambitie kon ik dat type collega’s niet goed gebruiken. Nu herken ik vooral de kracht. Ik ben van het herkennen van valkuilen naar het herkennen van de kwaliteiten gegaan. Maar hoe zit dat nu bij jou? En bij andere situaties? Want ja, ik herken dit nu voor bovenstaand voorbeeld, maar nog steeds overkomt het mij natuurlijk ook dat ik me erger aan bepaald type gedrag. Wat ik heb geleerd is om daar even bij stil te staan. Want die irritatie, die ergernis, leert iets over mezelf, en niet per se over die ander.
Vanuit verschillende invalshoeken valt te kijken naar je irritaties en fascinaties. Zo is Freud ervan overtuigd dat irritaties en fascinaties vooral projecties zijn. Projecties zijn eigenschappen van jezelf die je op een ander projecteert. Irritaties en fascinaties, zijn dus signalen van je eigen kwaliteiten of van kwaliteiten die je zelf nog niet zo goed kent. En zodra je dit opmerkt bij jezelf kan je dat gaan ontdekken. Ontdekken wat de kwaliteiten zijn die schuil gaan onder die irritatie of fascinatie.
AFWIJZING, GEWENNING en ANGST
We projecteren dus onze eigen fascinaties en irritaties op de ander. Dit doen we omdat:
- je deze eigenschap in jezelf afwijst. Je kan je dan aan een ander ergeren omdat het een eigenschap van jezelf is die je inhoudt. Zo erger ik me bijvoorbeeld aan mensen die leiderschap laten zien (en weet ik inmiddels dat ik me hierop heb ingehouden).
- je een stemmetje in je hoofd hebt die zegt, dat je dit niet mag laten zien (oud patroon). Zo heb ik jarenlang mijn speelse creatieve kant ingehouden. Omdat ik in mijn hoofd had geprent dat dit niet mag als je volwassen bent. Vooral serieus doen en niet teveel lachen.
- de eigenschap angst of onzekerheid oproept. En ook deze ken ik. Ik kan erg onzeker worden van vrouwen die ‘hun mannetje’ staan. Deze zekerheid en standvastigheid wakkert bij mij de angst aan dat ik te dominant en bepalend wordt als ik deze eigenschap bij mezelf toelaat.
En zo was het dus ook met die collega van 20 jaar geleden. Hij is van de details, van de doordachte aanpak. Terwijl ik van daadkracht ben. Van snelheid, van resultaat. Dat heb ik er uit geleerd. Mijn kwaliteiten ontdekte ik toen. En nu, nu zie ik ook de kwaliteiten van de ander. De irritatie heeft me dus dat gebracht. Mijn kwaliteiten worden steeds duidelijker. En ook die van de ander. En dat alleen al, maakt dat het samenwerken een stuk makkelijker gaat. We begrijpen elkaar. En we weten ook wanneer we in elkaars allergie kunnen zitten.
Dit werkt overigens ook met fascinaties. Je kent vast wel een situatie waarin je iemand iets hebt horen zeggen of doen, waarvan je dacht ‘wow’ dat is echt geweldig! Ook dat is een vorm van projectie. Deze – in jouw ogen – held of heldin- laat een eigenschap zien die je zelf ook hebt. Alleen ben je je daar misschien niet zo bewust van.
Interessant dus om eens na te gaan waar jouw irritaties of fascinaties vandaan komen. En vooral wat ze je te zeggen hebben over je eigen kwaliteiten.
Tips voor het openen van jouw schatkist
- Schrijf eens op wat voor jou situaties zijn waarin je geïrriteerd of gefascineerd bent. Wat maakt dat je geïrriteerd raakt? Wat maakt dat je gefascineerd raakt? Wat in het bijzonder raakt jou in deze situatie?
- Bedenk eens iemand die voor jou een superheld is. Bekijk wat dan precies de eigenschappen zijn van deze persoon die jij zo waardeert. Dat is dan ook precies datgene wat een (wellicht nog niet ontdekte) kwaliteit van jou is.
- Ontdek je kernkwaliteiten. Op internet zijn voldoende lijsten te vinden met kernkwaliteiten. Via de kernkwadranten methode van Daniel Offman kan je bekijken welke kwaliteiten jij allemaal bezit. Meestal is dit het makkelijkst om te beginnen met de allergie of de valkuil. Via deze link (desteven.nl) tref je een grote hoeveelheid informatie aan over kwaliteiten, valkuilen en allergieën.
En mijn vraag aan jou: welke kwaliteiten komen nu bij jou tot bloei?